DOMOKRAZCY Poznań-Brno – LIPOVA villa
Czwarty ostatni odcinek serii DOMOKRĄŻCY Poznań- Brno zabiera nas do pełnej architektonicznych pereł dzielnicy Masaryk w Brnie. Atrakcyjna dzielnica mieszkalna, nazwana na cześć pierwszego czechosłowackiego prezydenta, zaczęła powstawać na zboczach góry Žlutý dopiero pod koniec XIX wieku. Początkowo miała to być dzielnica niewielkich domów jednorodzinnych dla klasy średniej – domy miały być zatopione w otaczającej naturze – zgodnie z modną wówczas koncepcją miasto-ogrodów. Jednak od lat 20 w nowej, modnej dzielnicy zaczęły dominować okazałe ville najbogatszych mieszkańców Brna. Nowymi mieszkańcami byli głównie przemysłowcy i przedsiębiorcy finansowi, często pochodzenia żydowskiego, adwokaci, politycy czy architekci. Domy- odważne modernistyczne bryły- projektowali tam najlepsi architekci m.in Emerich Spitzer, Bohuslav Fuschs, Evžen Škarda, Rudolf Baumfeld, Norbert Schlesinger czy Leopold Bauer. To właśnie do zaprojektowanej w 1927 roku przez tego ostatniego architekta – Leopolda Bauera willi przeniesiemy się w naszej ostatniej podróży do Brna. Willa na ulicy Lipovej to historia trzech pokoleń jednej rodziny. Dziadek Mariana Urbánka – naszego bohatera kupił willę w prezencie z okazji narodzin córki. W czasie wojny rodzina została zmuszona do opuszczenia domu, w połowie lat 40 nowa komunistyczna władza oddała do użytku właścicielom tylko piwnice, pozostałe piętra zajmowali urzędnicy związani z lokalną władzą. W ciągu kolejnych lat rodzina odzyskała dom, który stał się miejscem spotkań artystów z otoczenia malarki Emilie Hostašovej i Petra Urbánka, rodziców dzisiejszego właściciela, który sam jest szklarzem artystycznym. Dziś Marian Urbánek mieszka w willi sam. Przez wiele lat naprawiał witraże w ważnych kościołach i świątyniach w całym kraju. Dziś martwi go fakt, że nie może całkowicie zająć się swoim rodzinnym domem, pełnym sztuki i ukochanych witraży. Stopniowo żegna się z tym ważnym dla swojej rodziny miejscem, domem w którym prawie wszystko zachowało się w oryginalnym stanie.
CZ Příběh vyjímečné vily ve slavné Masarykově čtvrti v Brně překlenuje tři generace událostí. Dědeček Mariana Urbánka koupil vilu jako dárek k narození dcery. Za války zůstala vila opuštěná a když se rodina vrátila, komunisté jim domov zabavili a dovolili jim užívat pouze sklep. Postupně se jim dům vrátil do užívání celý a stal se místem, kde se setkávali umělci kolem Emilie Hostašové a Petra Urbánka, rodičů dnešního majitele, který je sám uměleckým sklenářem. Marian Urbánek dnes žije ve vile sám. Dlouhá léta opravoval vitráže na významných kostelech a chrámech po celé republice. Dnes jej trápí, že se nemůže zcela postarat o dům, který samotný má všechna okna vitrážovaná barevnými skly. S domem ve vilové čtvrti, ve kterém je zachované takřka vše v původním stavu, se postupně loučí. Těší se, že se přestěhuje do bytu s terasou, v centru města, kde je vše blíž a žije se pohodlněji.
ORGANIZATORZY/ORGANIZÁTORI: SARP Poznań, Stowarzyszenie Punkt Wspólny, Centrum Otwarte, Fundacja Made in art
PARTNERZY/PARTNEŘI: Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP , Miasto Poznań, Miasto Brno, Instytut Polski w Pradze, Czeskie Centrum, Wielkopolska Okręgowa Izba Architektów RP, NAIU, COLL COLL
Zadanie publiczne dofinansowane przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP w konkursie „Forum Polsko-Czeskie 2021” Veřejný úkol spolufinancovaný Ministerstvem zahraničních věcí Polské republiky v soutěži „Polsko-české fórum 2021“
Zadanie publiczne dofinansowane przez Miasto Poznań. Veřejný úkol spolufinancovaný městem Poznaň. MEDIA/MÉDIA: Architektura i Biznes, IKS, Radio Afera, WHITEMAD, earch.cz, archiweb.cz, Bydlení IQ
